تحریر: پروفیسر محمد صغیر
شیخ ِکامل ، پیر جھلی شاہ لقب پار کر بیڑا محمد مصطفی صلی اللہ علیہ واآلہ وسلم کے واسطے
فریادرس جو پیر میرا شاہ سیدن ہر زماں کر مدد میری طفیل مرتضٰی کے واسطے
بہر خد ا ، مشکل کشا یا شاہ سیدن سیدا مہر شاہ پہ رکھ نظر زین العبا کے واسطے
حیدر نجف ، کرار ،قادر ہے لقب فضل کر مجھ پر تمامی اولیا کے واسطے
غوث ِزماں حضرت پیر سید سیدن علی شاہ بخاری کے وصال پرملا ل(یکم شعبان1316ھ) کے بعد آپ کے گرد پروانوں کی طرح رہنے والے عقیدت مندوںاور مریدوں کی تربیت ،تبلیغ دین اور ترویج شریعت کی ذمہ داری، پیر سید مہر علی شاہ سرکار کے کندھوں پہ آئی ۔آپ 1298ھ،بروز منگل بوقت تہجدپیدا ہوئے ۔وصال ِحضرت ِسیدن کے وقت اٹھارہ برس کے تھے ۔آپ نے سات برس پیر سیدن علی شاہ سرکار سے تحصیل علوم فرمائی جس کے بعد مروجہ تعلیم کے لیے سکول میں داخلہ لیا اور مڈل تک تعلیم حاصل کی ۔ تعلیم سے فارغ التحصیل ہو کرآپ حکومت ِبرطانیہ میں سرکاری عہدے کے حصول کا ارادہ رکھتے تھے مگر آپ کے والد صاحب نے فرمایا ،” آپ علم فقہ حاصل کریں۔ یہی اصل راہ ہے ۔میں ہمیشہ آپ کے ساتھ نہ رہوں گا۔
میری خواہش ہے کہ میری زندگی میں ہی آپ علم حقانی حاصل کریں۔”وہ ہر ساعت فرمایا کرتے ؛
قَلِیْلعُمْرَنَافِ الْدَّارِالْدُّنْیَا وَمَرْجِعْنَااِلیٰ بَیْتِ الْتُّرَابِْ
اس مقصد کے لیے پیر سیدن شاہ صاحب نے پیر مہرعلی شاہ صاحب کوچک ڈڈاں کے حافظ کے پاس تحصیل علم کے لیے بھیجا ،جن سے آپ نے علم صرف ،نحو، منطق، فقہ، تفسیراور حدیث حاصل کیا۔عربی،فارسی ،ہندی،انگریزی، اردو، پنجابی، پوٹھواری اور سرائیکی زبانوں پہ کامل عبور ودسترس رکھتے اورشاعری میں” مجاور”تخلص فرماتے تھے ۔ کم عمری ہی میںعلوم ِدین ودنیا میں یکتا ہو کر اٹھارہ سال کی عمر میں اکتسابات ِپیر سیدن شاہ کے امین بنے اور آپ کی مسند فقر وولایت ،رشدوہدایت کے سجادہ نشین ہوئے۔
بجایا دین کا ڈنکہ سر بازار دنیا میں
ھو الاول ، ھو الآخر ، تو ہی غفار دنیا میں درود بر محمد مصطفٰی ۖ لکھ بار دنیا میں
علی المرتضٰی کے لعل ، معدن فیض قطبوں کے نہ دیکھا ہے نہ دیکھیں گے ،ایسی سرکار دنیا میں
بخاری پیر سیدن کے قدم پہ قدم رکھا ہے بجایا دین کا ڈنکہ سر بازار دنیا میں
شریعت میں ،طریقت میں،حقیقت ،معرفت میں بھی بقا باللہ کی منزل پر لگائی تار دنیا میں
مریدی لا تخف ، یہ بادشاہ پور کا خزینہ ہے محمد ۖ کے گلستاں سے کھلے گلزار دنیا میں
بمثل خلد ، پتشاہپور ، گلی کوچہ میں خوشبو ہے عجب طرز ِمدینہ کی درودیوار دنیا میں
ہزاروں جا م ِوحدت سے کیے مدہوش ساقی نے دیا سیدن بخاری کا ہے سینہ ٹھار دنیا میں
رضا ہیں بر رضا راضی ، رضا کو شاد رکھ مولا میرے غمخوارعقبیٰ میں میرے دلدار دنیا میں سید رضا حسین زیدی
پیر سید مہر علی شاہ بخاری نے جس احسن طریقہ سے اپنے والد بزرگوار کے عظیم ورثہ کی حفاظت فرمائی اور اسے اوج ِثریا عطا کیا اس کی نظیرسجادہ نشینوں کی تاریخ میں عنقاہے۔ شریعت وطریقت ،دین ودنیا ،فقہ وفقر میں ید طولیٰ حاصل کیا۔علوم شریعت میں مفتی ٔ اعظم تھے توطریقت میں غوث ِزماں۔ غواص ِمعرفت تھے تو رازدار ِحقیقت ۔ آپ کے فتویٰ جات ، ”فتاویٰ مہریہ ”کے نام سے ترتیب دیے گئے ہیں ۔
عالم فاضل عامل کامل عارف قطب ربانی خلق تحمل ،نور تجمل جیونکر پیر جیلانی
توں اِک غوث زمانہ آہیں بے مثال مثالوں صد افسوس رجا نہ ٹریا سانوں نور جمالوں حلیم مہروی
Uch Shareef The City of Saints
نسب نامہ : آپ کا نورانی نسب نامہ اکتالیس پشتوں بعد حضرت مخدوم سید جلال الدین شیر شاہ سرخپوش بخاری سے ہوتا مولائے کائنات ،سید ِسادات حضرت علی المرتضٰی شیر خدا کی قدمبوسی کرتا ہے ۔آپ کا نسب نامہ اسطرح ہے ؛ شیخ الاسلام پیر سید مہر علی شاہ بخاری بن غوث ِزماں پیر سید سیدن علی شاہ بخاری بن سید عالم علی شاہ بخاری بن سید حسنین شاہ بخاری المعروف چنن شاہ بن سید اکرم شاہ بخاری بن سید گل محمد شاہ بخاری بن سید رسول شاہ بخاری بن سید عادل شاہ بخاری بن سید فتح محمد شاہ بخاری بن سید احمد اصغر شاہ بخاری بن سید عبد اللہ شاہ بخاری ثانی بن سیدنظام الدین اصغر شاہ بخاری بن سیدجلال شاہ بخاری بن سید محمد شاہ بخاری بن سید محمد شاہ بخاری ثانی بن سید محمود شاہ بخاری بن سید عبد اللہ شاہ بخاری بن سید اسماعیل شاہ بخاری ہزاری منصب بن سید اسماعیل شاہ بخاری بن سید نر ناصر الدین شاہ بخاری بن سید جلال الدین مخدوم جہانیاں جہاں گشت بخاری بن سید سلطان احمد کبیر بخاری بن سید مخدوم جلال الدین شیر شاہ حیدر سرخپوش بخاری بن سید ابوالحسن علی الموء ید بن سیدجعفرالثالث بن سید محمد صفی الدین ابو الفتح بن سید احمد ابو یوسف بن سید محمود اصغر بن سید عبد اللہ شاہ بن سید علی اصغر شاہ بن امامزادہ سید جعفرالثانی بن سیدنا امام علی نقی بن سیدنا امام محمد تقی الجواد بن سیدنا امام علی الرضا بن سیدنا امام موسیٰ الکاظم بن سیدنا امام جعفر الصادق بن سیدنا امام محمد الباقر بن سیدنا امام علی زین العابدین بن سیدنا امام حسین شہید کربلا بن سیدنا امام علی ابن ابی طالب اسد اللہ الغالب داماد رسول ۖزوج بتول
شجرہ طریقت طفیل ِ قادری ، چشتی ، نقشبند مہر کر شاہ ، سیدن شاہ خدارا
پیر سید مہر علی شاہ بخاری خلیفہ پیر سید سیدن علی شاہ بخاری خلیفہ میاںخدا بخش جھلی شاہ خلیفہ حضرت فضل احمد پشاوری خلیفہ حضرت شیخ عبداللہ خلیفہ حضرت شاہ محمد خلیفہ حضرت محمد پارس خلیفہ خواجہ عبداللہ خلیفہ حضرت محمد نقشبند ثانی خلیفہ حضرت محمد معصوم خلیفہ حضرت شیخ احمد سرہندی خلیفہ خواجہ باقی باللہ خلیفہ خواجہ محمددرویش امکن خلیفہ خواجہ محمد درویش خلیفہ خواجہ محمد زاہد خلیفہ خواجہ عبداللہ احرار خلیفہ یعقوب چرخیخلیفہ حضرت بہاء الدین نقشبند خلیفہ حضرت امیر کلال خلیفہ حضرت بابامحمد سماسی خلیفہ حضرت بو علی راستی خلیفہ حضرت محمود انجیرفغنوی خلیفہ حضرت محمد عارف خلیفہ حضرت خواجہ عبدالخالق خلیفہ حضرت یوسف ہمدانی خلیفہ حضرت بو علی فارمدی خلیفہ حضرت ابوالحسن خرقانی خلیفہ حضرت بایزیدبسطامیخلیفہ سیدنا امام جعفر صادق خلیفہ سیدنا امام محمد باقر خلیفہ سیدنا امام علی زین العابدین خلیفہ سیدنا امام حسین سیدالشہداء خلیفہ سیدنا امام علی المرتضٰی شیر خدا خلیفہ بلا فصل سیدنا محمد مصطفٰی ۖشہ ِ ارض وسما
صوفیانہ کلام
اَلْحَمْدُلِلّٰہِ الَّذِْاِحْسَانَ کُلّ حَالِہ
مَابَعْد حَضْرَتْ مُصْطفٰیۖ ، بَلَغَ الْعُلٰی بِکَمَالِہ
شَمْسُ الْضّحٰی،بَدَرُالْدّجٰی،کَشَفَ الْدّجٰی بِجَمَالِہِ
یَااَیُّھَاالْمُزَّمِّلُ حَسُنَتْ جَمِیْعُ خِصَالِہِ
صَلَوٰةُ رَبّْدَائِماً،صَلُّوْاعَلَیْہِ وَآلِہ
ہکدن مجلس یاراں اندر بیٹھا مجلس لائی یاراں تے اشناواں مینوں دل دی بات سنائی
سیدن شاہ دے بیٹے تسیں جیہڑا پیر حقانی مسئلے کجھ ہدایت دَسو ایہہ جگ کوڑا فانی
کرکے فکر قیاس بتیراایہہ کجھ شعر الایا شعر کرن دا ڈہب نہ مینوں، تینوں آکھ سنایا
اوڑک کراں دلیلاں سبھے دنیا جھوٹ ٹھکاناں اوڑک ہکدن وِچہ قبر دے اندر خاک سماناں
جوآیا اس دنیا اوتے اوڑک خاک سمایا نفع نہیں اس دنیا کولوںجو آیا سو وہایا
ایسے کارن ایہہ کجھ لکھاں رہے پیش نشانی مہر شاہ سکھ رمز الٰہی جس وچہ سِرحقانی
Sofiana Kalam
پیر سید مہر علی شاہ صاحب کاصوفیانہ وعارفانہ کلام امپیریل الیکٹرک پریس ،پشاور نے ستمبر 1939ء میں شائع کیا۔
الف اللہ ہکو سائیں! پالنہار جہاناں!جن انساناں
عشق الٰہی کولوں ہویاسرور ۖعالیشاناں!بڑا گھراناں
حسن حسین حضوری دونویں پاک محمد ۖناناں!شاہ شہاناں
مہر شاہ نت کھڑسوالی بنھ عشق دا گاناں!ویکھ نشاناں
ب بخشش تھیں بخشش ہوئی آیا نبی غفوری !یا رحضوری
جد معراج بولایا اللہ ،کیتا پردہ دوری !تدوں ضروری
باہجھ وسیلے کیتیاں باتاں پاک محمدۖنوری !تک منظوری
مہر شاہ جنہاں عشق کمایا،آسنبھالن بوری !فیض گنجوری
ٍ ت تنہاں جھلن عاشق نہ دروازہ چھوڑن !ملناں لوڑن
لگے ساہنگ وجود انہاندے مٹ عشق دے بوڑن !پئے مروڑن
دیہاں راتیں بالن بھالن بھربھر چٹے جوڑن !ہون سوڑن
مہرشاہ کئی سگھڑ سیانے پھاتے آیاں ہوڑن !نہ مکھ موڑن
ج جگ وِچہ روشن ہویا پہلے عشق ربانی !توں سن جانی
اس عشق تھیں پیدا کیتا نبی محمد ۖ جانی !جو لاثانی
طور اُتے جد پیا نظارہ پتھر ہو گیا فانی !لگی کانی
مہر شاہ جد عشق دکھایا کھُلاگھُنڈ نورانی !فیض جہانی
ح حالت نہررہیا کائی ڈٹھا جدوں نظارہ ویکھ پسارہ
عشق الٰہی بالن بالے کردا نہیں سہارا !لئے نہ وارہ
جس تن پھوک جلائی آتش بالن بالے سارا!وت نہ کارہ
مہر شاہ اس کٹُھے کتنے شاہ منصور بچارہ !سولی چاہڑہ
خ خداوند دی مرضی اندر چوداں طبق سمائے !مطلب پائے
کن فیکون آوازہ ہویا مخفی بھید بتائے !تے سمجھائے
دوہیں جہانی ہریا بھریاجتھے قدم ٹکائے !نہ ہٹائے
مہر شاہ جنہاں عشق الٰہی چاٹاں عجب چکھائے !آتش لائے
د دلیلاں کرکرتھکے جیہڑے عالم سارے! گذرے بھارے
کجھ دلیلاں پیش نہ گئیاں پہلے اوڑک کارے !جانی وارے
سوچ سمجھ نہ رہیاکائی اس عشق تھیں ہارے !کئی مارے
مہر شاہ بھی ترلے لیندا یار ملے وِچہ غارے !تاہن سارے
ر روایا عشق ہوراں نیں یوسف ماہ کنعانی !لا کے کانی
عشق زلیخا دے گھٹ وڑیا کتھے گئی جوانی !روندی جانی
شیریں تے فرہاد نمانے پتھر پاڑ گیانی !ویکھ نشانی
مہر شاہ نوں میلیں ربا سرو ر ۖدوہیں جہانی !یار نورانی
ز زورا نہ اوتھے چلے جیہڑا آوے سڑیا !سولی چڑھیا
بھنے چا مغروری بحر عشق جو وڑیا !وِچے سڑیا
بندیوان کوائے اوسنوں جواس یارو پھڑیا !محکم کڑیا
مہر شاہ جنہاں مستی ہوئی رنگ عشق دا چڑھیا !کلمہ پڑھیا
س سوالی کھڑے بتیرے طلب پیارے والی !ہون وصالی
پان پریم عشق دی لا کے خودی کبر سب گالی !بنن بنگالی
شوق وصل دے باغاں اندر بن گئے کتنے مالی آتش بالی
مہر شاہ جنہاں عشق رباناں دیوے آن دکھالی! بھُکھ دی لالی
ش شتابی اکھیں کھولیں ویلا گزریاجاندا!ہولے باندا
جلدی سکھیں رمز عشق دی پچھوں رہیں نہ تاندا !تے شرماندا
اگ اگیرے آیا جہڑالکھ ہڑوکے کھاندا !مطلب پاندا
مہر شاہ جنہاں سٹ عشق دی تار تنبوراں لاندا !پھر وگاندا
ص صبر نہ باقی رہندا جد شربت پین اشنائیوں !صدق صفائیوں
بھلے عقل تمام انہاندا ہوون ودھ سودائیوں !قتل جدائیوں
حسن حسین پیارے دونویں لے گئے گھٹ صراحیوں !فیضاں تائیوں
مہر شاہ کن مندراں پا کے سکھ لے امر قضائیوں !چھٹیں پھائیوں
ض ضعیف نحیف کریندا جس گھر پائے پھیرے !کپے بیرے
حسن حسین پیارے دونویں کربل وچہ اس گھیرے !مکے جھیڑے
اسم اعظم بھی اس اندر ویکھیں دلبر میرے !ہو اگیرے
مہر شاہ منصور ہوراں نیں کیتے جتن بتیرے! نہ سر پھیرے
ط طلب جنہاں نوں ہووے نیندر آوے ناہیں !انہاں تائیں
دیہیں راتیں جنگل بھالن چیرن جوہیں جائیں !ڈھونڈن کائیں
اَلْعِشْقُ نَاراًکولوں مطلب سبھے پائیں !نہ غم کھائیں
مہر شاہ جد ملسی سوہنا ہوسن دور بلائیں !ملن شفائیں
ظ ظالم اس عشق قصائی کُٹھے لکھ ہزاراں !بے شماراں
جس نوں پھاہی وِچہ پھہاوے وَت نہ لیندا ساراں! ایہوکاراں
عشق ماہی دے کولوں سایاں ایہہ جندڑی میں واراں
!چٹاں تاراں مہر شاہ اوہ بنن سودائی کھاون جو تلواراں !ڈرن نہ بھاراں
Sofiana Kalam
ع عقل د ی خبر نہ رہندی کردے جدوں نظارہ !نور انوارا
اس نظارے کولوں سایاں ہو جاوے چھٹکارا!کرن نہ کارا
ذات الٰہی دے وِچہ رُلدے ہونداپاراتارا!نہ دکھ بھارا
مہر شاہ نوں طلب چروکنی سوہنا ملے پیارا!یار سوھارا
غ غرورت بھاوے ناہیں سوہنے دی سرکارے !تے دربارے
مان تران تمامی بھجن ہک سے نال نظارے !یار پیارے
خودی تکبر جس نے بھنیاں نال یقین اعتبارے !چڑھے کنارے
مہر شاہ توں منگ دعائیں اللہ خیر گزارے !پار اوتارے
ف فاقہ تے تنگی جیہڑے پون عشق دے راہیں !خوف انہاہیں
وِچہ غماں دے جان انہاں دی ہوندی آن تدائیں !شام صباحیں
جھاتی پاون ہٹ نہ جاون آون سخت بلائیں !ہور سزائیں
مہر شاہ توں جھاتی پاکے رمز عشق دی پائیں !کریں نگاہیں
ق قناعت کر دکھ جھلن جیہڑے سگھڑ سیانے !راجے رانے
جدوں الف دیاں رمزاں پاون سودا کرن دھنگانے !خلقت جانے
عاشق عشق کماون والے جیوں حَرمل دے دانے !سڑن نمانے
مہر شاہ نہیں مڑدے عاشق جلدے جیوںپروانے !بنن بگانے
ک کرم دا پھیرا ہووے یار ملے وِچہ گھر دے !کھلن پردے
ذوق رسول اللہ دے کولوں ہو گئے اسیں بردے !اوسے دردے
اس جنابوں لکھ گناہی بیڑی باہجھوں تر دے !وِچہ بحر دے
مہر شاہ اوہ عاشق سوہنے دُکھ ہزاراں جردے !اُف نہ کردے
ل لگایاجنہاں اکھیں انہاں خبر تمامی !ہون سلامی
جبہ لیندے پہن فقر دا کردے ختم کلامی !خاص وعامی
پریم نگر دی الٹی بازی سودا کرن مدامی !نال آرامی
مہر شاہ اوہ دنیا اوپر آسنبھالن سامی !نہ گل خامی
م محمدۖ پیدا ہویا،ہویا عشق الٰہی !دور تباہی
چوداں طبق ہوئے پھر پیدا، آیا سی جدماہی !آسک لاہی
سوہنے یار دکھایا جلوہ ،دور ہوئی گمراہی !کل سیاہی
مہر شاہ سکھ رمز عشق دی بن کے شیر سپاہی !چھوڑ کوتاہی
ن نقارہ تد وجیا،جد نبی محمدۖ آیا!کرم کمایا
حسن حسین پیاریاں دوہاںپایا فیض سوایا!عالی پایا
کربل اندر پت علی دا ،شاہ حسین کوہایا!ترس نہ آیا
مہر شاہ فرزند علی دے نیزے سیس چڑھایا!جانی پایا
و وجود حسین علی دے، تیراں تیر چلائے !فاطمہ جائے
روندے نبی محمد ۖسائیاں،کربل اندر آئے! عشق جلائے
شاہ حسین علی دے بیٹے کیڈے دکھ اٹھائے !سیس کٹائے
مہر شاہ کئی عشقے ہوراںہتھیںپُور کھپائے !درجے پائے
ہ ہدایت دیویں ربا تیرا ورد کماواں !مطلب پاواں
تیرے میں دروازے اتوں خالی مول نہ جاواں !سدھا آواں
ذوق محبت تیرے در دا ہر دم پیا ودھاواں !بے بہاواں
مہر شاہ نوں رکھ سلامت سنے اولاد بھراواں!تے اشناواں
الف اللہ تھیںمنگ مراداں ہوون رحمت باراں !اوگنہاراں
میں مسکین غریب گدائی خبر لئیں نت ساراں !سخت بیماراں
در تیرے میں عرض گزاراں موڑیں یار موہاراں !تن من واراں
مہر شاہ میں در تیرے توں کدی نہ عاجز ہاراں !شام سہاراں
ی یاد کراں میں بندہ تینوںہوکے مثل گدائی نال صفائی
بادشاہ پور ڈیرا لایا ،دور ہوئی گمراہی !کل تباہی
یارب سید عاجزبندہ منگے ظل الٰہی !تے بادشاہی
مہر شاہ کہو کلمہ طیب ،کلمے نال صفائی! تمت بھائی
ان اشعار سے متعلق شاعر احمد دین کھنبی والے کہتے ہیں ؛
واہ واہ عشق الٰہی والے سوہنے شعر نرالے !درداں والے
شاہ صاحب نے شوق وصالوں لکھے حال احوالے !عجب نرالے
سن انتالی وِچہ ستمبر چھاپے چھاپن والے! نال سنبھالے
احمد دین مراداں پاون سارے پڑھنے والے !ہرہر حالے
Nazran Aqidat
ستمبر 1939ء بروز جمعرات بارگاہ ِحسنین کریمین میں نذرانہ عقیدت پیش کرتے فرماتے ہیں ؛
حسن حسین پیارے دونویں نور العین سداون
ویکھ فرشتے حوراں غلماں صدقے صدقے جاون
حسن حسین شہزادے آہے دونویں نور الٰہی
صدقوں جیہڑاقدمی آوے ہوس دور تباہی
شان مبارک لکھ نہ سکے عاجز قلم بیچارا
لکھ نہ سکے لکھ نہ سکے اوڑک عاجز ہارا
جس نیں ڈِٹھا نبی پیارے ویکھ پیر حسن نوں
جلوہ عین برابر آہا ویکھوپیر چمن نوں
وت حسین پیاراآہا عرشیں آپ بلایا
ترے راتیں وت ترے دہاڑے عرش مبارک چایا
قدم مبارک چمن لگے سبھے نوری ناری
زینت زیب بیان نہ ہووے عمر لگاں جے ساری
پیر سید مہر علی شاہ صاحب کی دختر سیدہ ام کلثوم کا 2 شعبان المعظم 1940 ئ، انتقال ہوا تو ان الفاظ میں سوگ کا اظہار کیا؛
خم کردئے پشت دخترک من
نباشد راستہ جزمرگ ایں تن
دراں روزے کہ دیدن روئے تو بود
حریم خانہ چوں گلزار بوبود
نگنجدحب جزتو در خیالے
زتو خالی نیم در ہیچ حالے
ہمہ اسباب عشرت حاصلم بود
رخ افروختہ چوں شمع یم بود
ہمہ گنج سیم وزر بودست مارے
Gham Ka Izhar
کجا سازم سفال اند ہیچکارے
گہے سینہ گہے دل می خراسم
زجان جزنقش تو دختر تراشم
دودست برسر زانو زنم من
سمن را رنگ نیلوفر کنم من
بدل ہمچوں صنوبر کو فتم پشت
بسان نیکرخائیدم انگشت
بغمگی زیر ایں طاق کج آئیں
سیاہ پوشم تباہ حالے من انگیں
بسینہ از تغابن دست کوفم
ندارم برگ وبر چوںخشک چوبم
زدل نوحہ کنم وازجان فریاد
کہ یا اسفا ہمہ اسباب برباد
کجا ام کلثوم دختر محرم راز
کجا عزلت نشینی حسن گفتار
کجا کم گوئی وکم خواریء او
بہ محتاجاںکجا افگاریء او
بیا عاجززگویائی مزن دم
بکن تاریخ در تفصیل حرفم
کہ اسم پاک بودش ام کلثوم
شدہ تاریخ از نامش بہ مفہوم 1345ھ
بہ یکشنبہ چو آںشد در نہانی
وہم یک بود شعباں صبحگانی
زہجرت سیزدہ شد چہل پنجم
فرو خورشید شد افزود انجم
ممدوح شعرا پاک وہند کے نامی گرامی شعراء کی بڑی تعداد آپ کے درِسخا پہ عقیدت کا دم بھرتی نظر آتی ہے ۔آپ کی مدح سرائی میں کئی دیوان مرتب ہوئے ۔علما نے آپ کے مبارک وجود سے علم کی پیاس بجھائی تو فقرا نے فقر وولایت کی جھولیاں بھریں ۔غربا میں غریب نواز تھے تو امرا ورئوساکے مخدوم ۔مخلوقات جن وانس پہ تصرف ِیگانہ رکھتے تھے ۔ ضلع منڈی بہاء الدین کے ان گنت گائوں پورے کے پورے آپ کے حلقہ ارادت میں داخل ہوئے ۔آپ کا دور بادشاہ پور شریف کی تاریخ کا سنہرا دور تھا جس کی منظر نگاری اس دور کے معروف شاعر سراج الدین سراج قادری، آپ کے صاحبزادے پیر سید ہادی حسین شاہ کی ولادت کے پرمسرت موقع پر اپنے تہنیت نامہ میں اس طرح کرتے ہیں ؛
Pir Hadi Hussain Shah Sahib Sajjada Nasheen
بچہ بچہ،مرد وزن از خادمان ِمہر شاہ
خامہء خاکم چہ گویدو الا شانِ مہر شاہ
اَکْمَلُ الْنَّاسْ ومفخر،مومنانِ مہر شاہ
بادشاہ پور ،بادشاہ آباد در عہد ِحضور
بچہ بچہ ،مرد وزن از خادمانِ مہر شاہ
از عنایات الٰہی،ہمچو اسرائیلیاں
قدرت حق ہست مخفی ،در زبانِ مہر شاہ
سید ،منبع ِکرم جوئی ،سخا،کانِ حیا
نائب ِمختار احمد ،درزمان ِ مہر شاہ
ناطق وناسخ بود مابعد حضرت مصطفٰی ۖ
رہرو بر پائے امجد ،خاصگان مہر شاہ
محفل وبزم شریعت ،گرم ہر ساعت ازاں
می شمادانند از صاحب دلان ِمہر شاہ
اللہ اللہ ! اے ضمیر شاعر ناپختہ رائے
دوش دیدم طائران ِبر دیوان مہر شاہ
می کندنغمہ سرائی ،بلبلا نِ زندہ دل
حَمْدُلِلّٰہْ!حَمْدُلِلّٰہْ!قائلان ِ مہر شاہ
کبک وطائوس ِخرامانِ در صحن ایں مرغزار
باللسان ِخوش الحانی ،نغمہ خوانِ مہر شاہ
ہمچو شنوندشاعر مے گفت از فرط ِ خوشی
رَبِّ ِلُطْفُکْ وَاللّٰہُ الْمُسْتَعَان ِمہر شاہ
شد مبارک !شدمبارک !نو ولد نو آمدہ
شد مبارک ہا بتہ دل ،والا شان ِ مہر شاہ
شادباش اے ساکنان ِبادشاہ پور خاص وعام
رفت ظلمت !آمدہ نوزادگان ِمہر شاہ
میرسد صدہا مبارک از غلامانِ غلام
سوئے مولانا ومرشدنا ،ذیشانِ مہر شاہ
فرخ ذاد، عاشق حسین،آں اخترا قبال ِتو
نونہال ِآزاد قد در گلستان ِ مہر شاہ
ایں ہمایوں فال شا ہ، عاشق، حسین ِارجمند
نور ِچشم گوشہء جگر وعیان مہر شاہ
یا الٰہی !ہمچو الیاس وخضر ایں زندہ باد
نوشگفتہ ایں گل ِدر بوستان مہر شاہ
یا الٰہی !از آسیب وچشم بد غیرہا
میشود پرہیز تو از دشمنانِ مہر شاہ
یا الٰہی !ایں پسر روشن وپدر نامدار
تا حشر بالخیر ،مانند مہربانِ مہر شاہ
ایں یگانہ ،درّمکنوں در جہاں نامی کنی
زیر سایہ نامدار والدان مہر شاہ
ہر مرادش دین ودنیا آورداز لطف ِ تو
نامجو باشد بروشن خاندان ِمہر شاہ
Saeen Azad Ali Bheravi
ایں سراج از خادمان ِ شاعران ِفارسی میدہد صدہا مبارک ،بر ایوان ِ مہرشاہ سگ ِدربار :سراج بادشاہپوری
بھیرہ کے ممتاز شاعرسائیں آزاد علی بھیروی کا کلام”انوار بخاری ”کے عنوان سے جنوری 1935ء میں شائع ہوا؛
حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
برسیا ایسا نور تجلا ، ہویاھو اللہ ھو اللہ کفرو شرک نوں پے گیا کھُلاّ،آیا وِچہ زوال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
رحمت دا کھلیا دروازہ ،باغ محمدی ۖہویا تازہ بلبل سنیا نیک آوازہ ،رُنی سی کئی سال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
پہن لباس شریعت والا،باغ نقشبند دا گل لالہ پتشاہپور وچ ہویا پہلا ، پھڑ توحید مثال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
نور حسینی ،چن زہرا دا،راج دولاراشیر خدا دا منبع جود عطا فقرا دا ، آئو بھج کنگال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
اچھلے پنجتن دا مے خانہ،اوسی ہتھ نہ وقت وِہانا مڈھوں لادانیک گھرانہ،پاک نبی ۖ دی آل
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
ادب جنہاں اس گھر دا کیتا ،جام ایمان اونہاں بھر پیتا آل نبی ۖتھیں جو کنڈیتا ،دوزخ ہویس جال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
میں بھی بیٹھا مل دروازہ،کر کجھ مہر غریب نوازا عشق حقیقی ہووے تازہ ،پیواں جام وصال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
توں سید عالی وڈ شانا،سرور عالم ۖتیرا نانا ایسا مخفی بخش خزانہ ،ذکر کرے ہر وال
پتشاہپور وِچہ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
عرض کرے آزاد قلندر،بھر دے نور میرے تن اندر میں سائل توں بخت سکندر ،لگیاں دی لج پال
پتشاہپور وچ روشن ہویا سید نیک خصال حضرت قبلہ مہر علیشاہ ، شاہ سیدن دا لال
”تذکرئہ نوری ” مطبوعہ جنوری ١٩٣٥ئ، منوہر الیکٹرک پریس سرگودھا میں سائیں آزاد علی بھیروی لکھتے ہیں ؛
الف اشرف العشق دا باغ کھڑیا ہاتف جدوں فرمائیا بسم اللہ لوح قلم پھرامر نوشت پا کے ادبوں سیس جھکائیا بسم اللہ
ذاتی نور ہر طرف ظہور ہویا نوروں نور سجائیا بسم اللہ کھلے عشق دے راز آزاد سائیاں جدوں عشق پرآئیا بسم اللہ
ب بزم عرفان دے کان سوہنا،نوری شکل بن کے الف میم آیا مِرَّةُ الْرَّحْمٰن انسان اندر عالیشان غفور رحیم آیا
سمجھ والیاں نوں ملیا آن مولاکارن عاصیاں عجب حکیم آیا جاگے بھاگ آزادنمانیاں دے شافع ہو رسول کریم ۖآیا
ت تار توحید دی خبر سن کے علی ولی عالی پیداوار ہوئے چڑھیاہاشمی برج تھیں شمس نوری چمک ویکھ صاحب ذوالفقار ہوئے
دھمیاں نور اسلام تمام جگ تے روم شام آکے خدمتگار ہوئے چل یلاَ دی سیف آزاد سائیاںاِلاّاللّٰہْ دے آن چمکار ہوئے
ث ثروتاں عالی مقام پا کے شمس مغربی ذی احترام ہویا ملیا زوج بتول دا شرف عالی عرش فرش اندر احتشام ہویا
لَحْمُکَ لَحْمِیْ بیان حدیث قدسی سر تے فقر دا تاج انعام ہویا اِنَّمَایُریْدآزاد سائیاں ،شاہد رب دا پاک کلام ہویا
ج جامع علم رموز نکتے نکلے ،مدینة العلم دے باب وچوں چمکے آن کے فقر دی گودڑ ی وِچہ لیکے شان تطہیر جناب وچوں
کیتے آن سجود ملائکہ نیں ایسی چمک نکلی آفتاب وِچوں پنجتن پاک دی ذات آزاد سائیاں ہوئی ظاہر انور نایاب وچوں
Tazkra Nori
ح حسن حسین دی شکل اندر الف میم آپے آشکار ہویا چمک مار سادات دے برج وچوں شعلہ بلخ بخاریوں پار ہویا
لگی لو توحید دی جگ سارے جدوں ویہت تے آن دربار ہویا مِہْر علی تصویر آزاد سائیاں بن کے تخت تے دولتمدار ہویا
خ خلق خدادی ہوئی صدقے پنجتن پاک دا پاک انوار تک کے رعب حیدری ،خلق عظیم نبوی ڈگے منہ دے بھار کفار تک کے
کیتی دین دی آن تلقین گھر گھر دھمی کفر دی رات چمکار تک کے ایسے نور نوں ویکھ آزاد سائیاں کیوں نہ خلق ہووے طلب گار تک کے
د دور دراز تک خبر ہوئی، کارن دردمنداں دستگیر آیا آئو عاشقوکرو دیدار بے شک پنجتن پاک دا بدر منیر آیا
سیدن پاک د الال جمال نوری کھوٹے مال نوں کرن اکسیر آیا مِھْرعَلِیْشَاہْ پیر آزاد سائیاں بن کے مہر دی خاص تصویر آیا
ذ ذوق تے شوق کمال جس نوں آکے پادشاہ پور طلبگار تک لئے دِسے نور رسول ۖدا مِہْر اندر ،اکھیں کھول بے شک طالب زار تک لئے
عشق والیاں نوں رمز نظر آوے پنجتن پاک دا پاک اسرار تک لئے جس نوں نئیں اعتبار آزاد سائیاں ،رحمت وسدی عالی سرکار تک لئے
ر راز محبوب دا خوب دِسے من عرف دے کھول نظاریاں نوں دے کے سبق توحید دے باب والا،ختم قرآن سیپاریاں نوں
الف عین کرے نقطہ غین چا کے چڑھے عین دی پینگھ اُلاریاں نوں پنجتن پاک دا لال آزاد سائیاں لیندا کج تقصیر دیاں ماریاں نوں
ز زہد عبادتاں چھوڑ تقویٰ ،جنہاں پیر دی شکل پکا لئی اے ہو کے آپ فانی ،فانی جگ اندر انہاں رمزیَبْقٰی دی پا لئی اے
عشق والیاں رب پہچان لیا،خشک زاہداں ہوش بھلا لئی اے مِرَّةُ الْرَّحْمٰنْ آزاد مرشد اساں گل اے ایہہ ویکھ وکھا لئی اے
س سوچ ہیسی جیہڑی سوچنے دی اوہ نہ سوچ سوچیا عقل دے ماریا او ڈھونڈن لگ پیوں کفر اسلام تائیں لمے وہن پے کے اوگنہگاریا او
سجدہ کرن جے پیر نوںکفر ہونداکاہنوں گیا شیطان دھرکاریا او رب تھیں نور انسان نہ دورسمجھیں کریں ادب آزاد بچاریا او
ش شرف ایمان دا پان اوہوجیہڑے پیر دی نظر منظور ہوئے خالی رہن بے مرشدے نور رب تھیں جیہڑے وانگ شیطان مغرور ہوئے
کرمانوالیاں پیر دی بیعت کیتی کفر شرک دے دام تھیں دور ہو ئے ہوکے نفی اثبات دا راز لدھاجگ دے وِچہ آزاد مشہور ہوکے
ص صدق ایمان تے پیر راکھا ذکر رب دا آب حیات پیارے دولت سچ تے عجز نماز روزہ ،نیکی اَلاْعْمَالُ باِلْنِّیَّاتْ پیارے
خلق پاک اسلام تے دین منناں کفر وسوسہ شرک ہیہات پیارے کلمہ پاک ہے عشق آزاد سائیاں جمن مرن ہے نفی اثبات پیارے
ض ضرب جس نوں کامل پیر لائے اوہ کوئی طالبی مرشد گل سمجھے جیہڑا وانگ شیطان دے خشک زاہد اوہ اس گل نوں یَل ولَل سمجھے
جیہڑے نیک نصیب کریہن بیعت منکر حق دا کُوڑ شٹل سمجھے مرشد باہجھ آزاد نہ رب ملداپر ایہہ سمجھ والانکتہ حل سمجھے
ط طالبی مرشدی باجھ ناہیں رہندا دین ایمان دل جان اندر وَابْتَغُوْاعَلَیْہِ الْوَسِیْلَةَ آیا صاف ارشاد قرآن اندر
مرشد دین ایمان تے حج کعبہ ظاہر باطنی میل میلان اندر کامل پیر دے باہجھ آزاد سائیاں جانن لعنت جیونااس جہان اندر
ظ ظاہری باطنی فیض جیہڑے کھُلن پیر دی نہ عالی ذات باہجوں بھاویں کرے عبادتاں لکھ کوئی حاصل ککھ نہ ہوس ہیہات باہجوں
مرشد رب رسول دا عکس نوری پر نہیں لبھدا عشق دی ذات باہجوں جنہاں پھڑ لیا پیر آزاد سائیاں جانن ہور نہ حمد صلوٰت باہجوں
ع عشق تے فقر دی ڈھونڈکرنی طالب کم ہونداکرمانوالیاں دا جتھے نور دی صرف تعلیم ہووے اوتھے دخل ناہیں حرفاں کالیاں دا
اوہا جاندے نیں جنہاں طلب کیتی نشہ لین توحید پیالیاں دا مِھْر پیر باجھوں کجسی کون پردہ تیرے جیہے آزادمنہ کالیاں دا
غ غلط وجود نوں ٹھیک کر کے قدمبوس ہو علی دے لال دا توں کرسی کرم نوازیاںمِھْر قبلہ بھاویں سخت عاصی کسے حال دا توں
کھوٹا کرے ہمیش اکسیر پارس دامن چھوڑ نہ سخی لجپال دا توں ہو جا نال یقین آزاد سائیاں خادم پاک رسول دی آل دا توں
ف فخر جہان دا فقر عالی پکی گل ایہہ اصل اصول دی اے اَلْفَقْرُفَخْرْ وَالْفَقْرُمِنِّْ عین پاک حدیث رسول دی اے
کرلے آل رسول ۖدے نال سنگت کھڑی ہوئی گلزار بتول دی اے اوسی وقت نہ پھیر آزاد سائیاں گھڑی نیک اج رحم نزول دی اے
ق قرب کسدا تیرے پیر جیہا کیوں نہ خاک پا عرش عظیم ہووے نانا پاک نبی ۖدا داشاہ علی ،مائی فاطمہ صاحب تکریم ہووے
باپ سخی حسین جہان اندرصابر شاکراں وِچہ تسلیم ہووے کیوں نہ کریں پھرناز آزاد سائیاں تیری مدد جد الف تے میم ہووے
ک کرم فرماوسی آپ تیتھے تیرا پیر لجپال قدیم دا اے نپ لے قدم نہ دھکسیا مُول تینوں کیوں جے لاڈلا ابن ِکریم دا اے
دیسی نور والا تینوں دان داتا کھلیا باب فیضان عمیم دا اے پنجتن پاک دی خاک آزاد سائیاں تیرے کان رتبہ حے تے جیم دا اے
ل لکھاں دربار حضور دے تے حاجت مند آکے فیضیاب ہوئے بے اولاد ،ناشا د ،غریب عاجزلکھاںمِھْر تھیں سبز شاداب ہوئے
ہور کئی بے دین تلقین پا کے عیب چھوڑ وِچہ داخل ثواب ہوئے خالی گیا نہ کوئی آزاد سائیاں سائل آن جو حاضر جناب ہوئے
م مِھْر دی پاک تصویر بن کے مشکل کھولنے مشکل کشا آیا آئو دردمندوپچھو آن دارُوکارن عاصیاں خوب حکما آیا
حضرت سین خاتون دا لعل سوہنا کلی حاجتاں کرن روا آیا تیرے جیئے آزاد نِکاریاندا بن کے علی حیدر پیشوا آیا
Tazkra Nori
ن نہیں کجھ انہاں نوں خوف خطرہ کامل پیر دی جنہاں تے دھیر ہو گئی دین دنیا وِچہ اہل یقین ہوئے آخر کار فردوس جاگیر ہو گئی
اللہ والیاں جنہاں تے نظر کیتی دوجگ انہاندی نیک تعبیر ہو گئی کھوٹے کھرے ہوجان آزاد سائیاں مجلس جنہاں دی نال فقیر ہو گئی
و وقت نہ آوسی ہتھ مڑ کے کوئی دم ایہہ میلا چلو چلی دا اے آئو لُٹ لئو نور دی آن دولت کھلیا فیض ہویاکامل ولی دا اے
گلی گلی رحمت دیندی پئی ہوکا،لگا آن ساون بارش بھلی دا اے چوہاں پاسیاں وِچہ آزاد سائیاں نور روشنمِھْرعَلِیْ دا اے
ہ ہرج باقی کیہڑی رہی اُس نوں جیہڑا نور ِ حق دا دامن گیر ہویا دے کے دست محبوب دے دست اندر عاجز بیکساں دا دستگیر ہویا
جاگے بھاگ جاں پیر دی لاگ لگی راگ عشق سُن کے کامل پیر ہویا ایسیمِہْر دی چمک آزاد سائیاں جس نے ویکھیا بدر منیر ہویا
لا لا کریو حضرت پیر ایسا لام بے تے نہ گفتگو آوے پیواں نفی اثبات دا جام نوری ظاہر نام سوہناتو ہی تو آوے
ایسا بحر توحید وچ غرق ہوواں ہر رگ وچوں اللّٰہ ھو آوے کریو سائیں آزاد تے مِہْر قبلہ! بن کے طور میری آرزو آوے
الف اپنا آپ گنوا ئیکے تے رب دے نور تھیں نہ شالا دور ہوواں آوے موت بھی تے گھٹے شوق ناہیں حشر تیک عاشق بدستور ہوواں
اُڈے خاک میری دردناک بن کے پاک عاشقاںوِچہ مشہور ہوواں پی کے جام گلفام آزاد سائیاں! نام رب دا شاد مسرور ہوواں
ی یاس باجہوںناہیں پاس کوئی آس صرف تیری بخشنہار اللہ کسے نیک اعمال دی اوٹ ناہیں کریں فضل سیتی بیڑا پار اللہ
صدقہ پاک حضرت سید مِہْر عالم وقت نزع ہوویں مددگار اللہ سائیں آزاد خاتمہ خیر ہووے حکم نبی دا ہووے دلدار اللہ
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
لا ئق صفتاں سرجن ہارا،قدرت جس دی اپن اپارا سَمِیْعبَصِیْرعلیم نیارا،واحد پاک ستارغفارا
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ہون درود سلام نبی ۖتے،آل اصحاب ،ازواج سبھی تے حضرت حسن ،حسین ولی تے ،کر صلواتاں دے چھنکار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
پنجتن پاک دی پاک نشانی ، عالیشان شرف نورانی باراں چوداں دا دلجانی ،عالم شاہ دا نور ابصار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
حضرت سیدن سید عالی ،وحدت دی بوٹی دا مالی پاوے خیر نہ ٹوری خالی ،ونج ملیا جس پاک درار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
Tehniatnama Siraj Badshahpuri
عالم شاہ دے نور نظر دا،دلو بجانوںہور ہو بردا باطن والا چاسی پردا،جے توں سوریا نال پیار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ہن کجھ دساں ذکر ضروری ،جیونکر حضرت ہوئے حضوری عاشق پہن فقر دی بھوری ،کوٹ نویں ہو پیا تیار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ذوق الٰہی دا متوالا،پی کے عشق پریم پیالہ پہونتا کوٹ نویں گل لالہ ،باد صبا دی کر رفتار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ڈِٹھا عاشق مرد الٰہی ،الف اللہ دی جوت جگائی نوروں نور غرور نہ کائی ،گویا ہیسی پاک اسرار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ویکھ جمال کمال نورانی ،پاک رسول اللہ دا جانی لگا قدمیں ہو قربانی ،تن من جان ایمان سب وار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
تک کے عجز نیاز نکارے ،مرشد کامل سخن چنارے بچہ کھلن فیض فوہارے ،جائو میراں دے دربارے
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
شوق الٰہی دا مستانہ ،ہو پیا بھیرے طرف روانہ مرشد کہیا رب خصمانہ ،بچہ رہنا ہشیار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
نہ کجھ سننا نہ کجھ کہنا،راضی سدا رضا تے رہنا جو آوے سوسر تے سہنا،اوکھی سخت فقر دی کار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
امر سخی دے بنھ کے سہرے ،دولہا آپہوتاوِچہ بھیرے نور محمدی چمکے چہرے ،نین رنگیلے نرگس دار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
حضرت میراں دے دربارے ،چھ ماہ حضرت جدوں گزارے لگ پئے نور ی ہون نظارے ،چڑھیاچن چمکارے مار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
نور مربی دے آئینہ ،کیتا صاف بلوری سینہ لبھ پیا قیمت دار خزینہ ،چمکے موتی جوہر دار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
شاہ محبوب عالم دا جایا ،لا کے گل میراں فرمایا دیسی جلوے بار خدایا،بچاجا راوی تھیں پار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
مشکل حل کریسی تیری ،داتا گنج بخش ہجویری وِچہ لاہور کرو ونجہ پھیری ،نال تحمل شوق پیار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ہوفنا فی الشیخ نہانی ،کیتی داتا دی دربانی لوں لوں وِچوں ہو قربانی ،بولے کلمے والی تار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
Data Darbar
داتا دے دربار معلی، چھ ماہ گزرے نال تسلا عاشق کیتی اللہ اللہ ،جھوٹے وہم خیال وسار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
داتا گنج بخش نورانی ،کیتا پھر ارشاد ربانی غوث بہاء الحق ملتانی ،دے در جا کے عرض گذار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
سن ارشاد سخی دا بچا،عاشق صادق صابر سچا عشقوں قدم نہ دھریا کچا،پہونتا پیدل لاہ پیزار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
غوث بہاول دی درگاہے ،چھ مہینے اسم کمائے دل وِچہ دِن دِن شوق سوائے ،سینے ھوھودا گھمکار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
کلمے ذاتی ہور صفاتی ،ایسے عاشق پائی چھاتی لوں لوں وچوں پائی جھاتی ،غوث بہاء الحق سرکار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ویہت ندی دا پکڑ کنارہ،جاسن وہم خیال آوارہ تابع ہوسی نفس امارہ ،بن رضا دا شاہ اسوار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
ادب ارادے باہجھ نہ بولیں ،لوں لوں نام اللہ توں گھولیں نیکی رحمت نال نہ تولیں ،کرکے دیویں مول وسار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
لانفی دی چھوڑ فقیری ، اِلاّاللّٰہْ دا ہوونجہ اسیری جیوندیاں مرنا سمجھ فقیری ،جو مویا تِس پایا یار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
لہندے چڑھدے دھونسا باجے ،رحمت رب دی شان براجے آکوئی رب دا ونج وِہاجھے ،سیدن کھولیا ہٹ پسار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
دوڑی خلق آوے ہر پاسوں ،راوی ستلج ہور بیاسوں جہلم اٹک پنڈی رہتاسوں ،آوے سب دھن تے پُٹھوار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
صدقہ پنجتن دی اسواری ،کرم کمایا اللہ باری چڑھیا جگ وِچہ شمس بخاری ،فیضاں دے لشکارے مار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
شالہ فیض قیامت توڑی ،رکھے پاک خداوند جوڑی اس تھیں بھی ہو رونق دوڑی ،دن دن ہووے جوش خمار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
مِھْرعَلِیْ مہراں دیا سائیاں ،قلب میرے نوں بخش صفائیاں فیض تیرے جگ دھماںپائیاں ،گلی کوچے ہر شہر بازار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار
در تیرے یا قبلہ عالی ،عرض کرے آزاد سوالی پاویں خیر نہ ٹوریں خالی ،توں لجپال سید سردار
جے چاہویں رب دادیدار ،جھب چل مرشد دے دربار ٩ذیقعد١٩٣٥ئ
پیر دا نظارہ
لائق صفتاں سر جنہارا،قدرت جس دی اپن اپارا کر کے کن فیکون اشارا،کھولیا در تشہیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا راوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
آیا الفوں روپ وٹا کے ،احدوں احمد نام دھرا کے نوروں عبدی شکل بنا کے ،پا کے لقب بشیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
اوہ تشریف وجود لیایا،جس دے قد دا مُول نہ سایا ہوکے شرح محمد آیا،رحمت دی تصویر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
فضلوں گل پھل ہوئے تازے ،آئے بخشش دے آوازے کھل گئے رحمت دے دروازے ،ہویا کرم قدیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
پا کے تاج شریعت اعلیٰ ،بادشاہاپور ہویا پَہْلا اوہا میم محمد ۖوالا،جو مالک تطہیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
ازلی نور لباس وٹائے ،حضرت مہر علی بن آئے خلقت نوری جلوے پائے ،اُڈیا رنگ تکفیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
بھجیاں کفر شرک دیاں نوکاں ،لائیاں نُور رسولی جھوکاں بھج بھج آئے تکیا لوکاں،جلوہ بدر منیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
Sahi Shabir
الفی اللہ گلے وِچہ سوہوے ،بھولی صورت جگ پئی موہوے تک تک خلقت صدقے ہووے ،راز نیاز فقیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
سر تے تاج فقر دا چمکے ،متھے نور رسولی دمکے اکھ مستانی مُول نہ جھمکے ،پی پیالہ تنویر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
چشماں عین تے لام ہے بینی ،ی مجہولہ لب شیرینی ہے بر چہرے نقش مبینی قدرت دی تحریر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
تک سرمہ مازاغ سیاہیاں ،کالیاں راتیں بھی شرمائیاں میم محمد ۖدے گواہیاں ،حلقہ زلف زنجیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
اندر باہر جلوہ ذاتی ،گنج توحید مبارک چھاتی شیریں سخن کمال نباتی ،بھریا ماکھیوں شیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
صورت سیرت چال محمدی ۖ،خلق عظیم کمال محمدی ۖ مظہر عین جمال محمدی ۖ،عاشق سمیع بصیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
حسبوں نسبوں سیدزادہ ،سبط جناب رسول اللہ ۖدا لخت جگر جگ اس نوں آہدا،کُل پیراں دے پیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
مہر علی بن ہر گھر چڑھیا،تک مشتاقاں کلمہ پڑھیا کفر شرک ونج دوزخ وڑیا،کر کے حال حقیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
جاگی شمع آئے پروانے ،جاناں دل لے کے نذرانے اس رمز نوں عاشق جانے ،جو کُشتہ تقدیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
گھلی نسیم کریم کرم دی ،فضلوں کھڑیا باغ محمدی اٹھی بلبل ماری غم دی ،سن پیغام بشیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
ماری موج سمندر رحمت ،چمکے موتی نال کرامت شالہ جگ وِچہ رہے سلامت ،چشمہ فیض کبیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
برسی چھم چھم بارش نوری ،آندی خشک ایمان انگوری دھن مولیٰ جس پائی پوری ،کٹ عذاب سعیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
روشن ہویا چن زہرائی ،دید شہید چکوراں لائی سالک رند مجذوب مولائی ،واقف اس تفسیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
قادری نقشبندی تے چشتی ،آکھن آئی وا بہشتی بھر گئی دردمنداں دی کشتی ،کھلیا فیض امیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
نور ونورہویا جگ سارا،ہند پنجاب تے بلخ بخارا چڑھیا اوہ پرنور ستارا،عزت جاہ توقیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
مس چمکاریوں سونا بنیا ،ایہ گر چارے کوٹاں منیا ایسا لعل مائی نیں جنیا ،جز اعظم اکسیر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
کھوٹے کھرے ہوئے الطافوں ،آون تجلے سینہ صافوں مست ہو عینوں شینوں قافوں،پایا راز سریر دا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
آون جو مظلوم شکستے ،عاجز شرمندہ دل خستے لاون پکڑ حقیقی رستے ،حرف مٹا تحریردا
چل کے کریو پاک نظارہ میرے کامل پیر دا پنجتن دا اوہ راج دلارا پیارا سخی شبیر دا
Shaikh Imam Din
شیخ امام دین گجراتی کہتے ہیں ؛
عجب ہے مہر شاہ پیر یگانہ انہاندامدح خوان سارا زمانہ
انہاندے وعظ دی تاثیر ہووے شیاطیناں نوں بس تنفیر ہووے
کرن جس پہ توجہ مہربانی اہدی مشکل ہووے جلدی آسانی
دلوں جس پر کرن ذرہ نظارا اہدی پر مہر ہووی آشکارا
درینوالیہ موضع بادشاہپور انہاندے نام کی شہرت تادور
کریم اور رحیم اور شاہ ِریاضت توکل اور قناعت اور دیانت
صبر اور زہد دیکھو اِن میں پورا لگے ہر دم بوہے اگے حضورا
ہوئی مذکور بالا جتنے اوصاف پائے جاتے ہیں سارے ان میں بس صاف
امام الدین سائل ہے قدیمی بے چارے پہ کرو شفقت کریمی
ایک اور مقام پہ کہتے ہیں؛
ضلع گجرات میں ہے نگر مشہور جو نام نامی اسدا بادشاہپور
اوتھے اک خاندان ِخوب سادات سعادات ،سعادات ،سعادات
وہ دوہتے ہیںرسول ِمصطفٰی ۖکے وہ پوتے ہیں علی المرتضٰی کے
انہاں نوں شان ملیا ہے حضوروں انہاندانور ہے زہرا دے نوروں
جہاں میں آج کل یہ پیر ِکُل ہیں بنی ہاشم دے گلزاروں یہ گُل ہیں
جو بالا خانداں مذکور ہویا انہاںتھیں اک بڑامنظور ہویا
جو نامی مہر تاباں مہر شاہ ہے انہاں پر باپ اپنے دی نگاہ ہے
خد ادے نور دا شعلہ بنایا ہووے دن دن ترقی میں سوایا
شفیق وہم خلیق و طبع موزوں سراسر نور ہے ہر جسم مشجوں
کرن شیریں کلاماںوقت ہر بار ہوون سُن سُن تمام لوگ شاد
ہیڈماسٹر گورنمنٹ مڈل سکول بادشاہپور شریف ،(کاتب ملفوظات مہریہ )استاد خوشدل آپ کے اسم گرامی سے عقیدت کا اظہار یوں کہتے ہیں؛
م مجھے پاس اپنے اے شاہا بلا لو میرا دامن ِعصیاں،گناہ سے بچا لو
ہ ہدایت تیری ہو تو مانوں میں دل سے گناہوں کی کشتی سے للہ اٹھا لو
ر رحمت سے تیری نہیں دور مولا مرا موج ِغم سے پیچھا چھڑا لو
ش شہادت ہو میری تو دیدار تیرا زباں سے میری کلمہ جاری کرا دو
ا انہیںزیارت ہو احمد ۖپیا کی یا شاہ سامنے سے پردہ ہٹا دو
ہ ہو خوشدل معافی پہ مائل تو شاہ جی اسے مہربانی سے خوش دل بنا دو
Daem Iqbal Daem
پنجابی ادب کے کوکب ِدری، دائم اقبال دائم آف واسو ،آستانہ عالیہ بادشاہ پور شریف کا تعارف کراتے ہیں؛
کیا تعریف شہر تیرے دی وَسے نور الٰہی جتھے حضرت ڈیرے لائے ،دور ہوئی گمراہی
در تیرے دے سگ حبیبا ،آپوں بہتر جاناں نفر تساڈے بادشاہاں توں عزت دار پچہاناں
چھپڑ،شہد،شرابو مٹھے ،شہر تیرے دے سائیاں سادے پانی در تیرے دے،سانوں دُدھ ملائیاں
حلیہ مبارک حضور قبلہ ٔعالم مہر علی شاہ صاحب
پڑھ بسم اللہ ذکر سناواں نال آداب شہانہ پڑھ پڑھ حلیہ پاک سید دا ہوواں مست دیوانہ
بال علی دا! لعل نبی ۖ دا !سیدن دا گل کھڑیا منزل فقر بلندی اتے نال تحمل چڑھیا
نازک دست مبارک آہے فیض رسانی تلیاں وانگ مدینے دسن مینوں شہر تیرے دیاںگلیاں
قد میانہ تے مستانہ وانگ سر ودے ڈولے جس دم وا کرم دی گھلے ملن وصل دے جھولے
نیویں نظر ،دلیل کشادہ ،کرن تبسم تھوڑا میں قربان تیرے توں صدقے بیٹھ چماں نت جوڑا
ہاسے خاصے لطف الٰہوں پاسے نظر نہ کردے ظاہر دنیا نال تعلق باطن راز فقر دے
روشن پیشانی ،قطب ربانی ،ثانی ہور نہ دِسے چنوں روپ انوپ زیادہ سورج توں لکھ حصے
روح اداسی ،جان پیاسی ،فکر فقر وِچہ لایا دنیا تے مافیہا کولوں چت شہنشاہ چایا
زلفاں کالے نانگ ربانے کوثر اندر نہانے مطلوباں مشتاقاں تائیں مارن ڈنگ چپانے
نین نرالے تے متوالے غفلت وِچہ نہ آون ہر دم یار سجن نوں تکن خوب نشانہ لاون
گوش مبارک پتلے آہے سُندے تار حقانی ٹیلیفون لگا درگاہے گفت شنید جہانی
Daem Iqbal Daem’s poetry
پل پل ساجن دے درباروں خبراں آون تاروں لئے لئے آون چٹھیاں والے جھٹے جھٹے سرکاروں
عاشق یار پیارے والی کردے نیں اشنائی چام چڑی نوں دِسے ناہیں سورج دی روشنائی
ابرو طاق بہشتی سوہنے قوس قزح دی شکلوں دو دروازے خاص جنت دے عاشق آکھوں عقلوں
بینی خوب معطر ہوئی لے خوشبو سجن دی جیونکر بلبل رجے ناہیں لے لے باس چمن دی
بہت دماغ معطر ہویا مخزن سی کستوری لدھی ہرن ختن دے تائیں ایتھوں ہی منظوری
پھلاں نوں وڈیائی حاصل ہوئی ایس دماغوں قمری نور حلیم فقیرا ایسے نور چراغوں
گول سریر الٰہی گنبد تاج فقر سر دھریا یا اللہ! محبوب تیرے دا باغ رہے نت ہریا
لال لباں دے ہاسے آہے خاصے لطف الٰہوں جویں ظہور صبح دا ہوندا آون نظر نگاہوں
ذکر اللہ بن ہونٹ نہ ہلن ہر دم تانگ وصل دی والی اہل ولایت کبریٰ رکھن آس فضل دی
عادت چال مثال محمد ۖتابع سان نبی ۖدے صادق حاذق،عالم فاضل ،عاشق رب جلی دے
سرور ہتھوں کوثر پیتا شیریں وِچہ زبانے ایسا کامل ولی اللہ دا نہیں سی وِچہ زمانے
بیٹھے عرش فرش تے بستر رکھ سجن دل لائی نائب پاک رسول اللہ دے ذرا نہ وِچہ خطائی
جاگن سون برابر آہی قلب ہمیشہ جاری لوں لوں اندرعشق حقانی موج سمندر ماری
حلم حلیمی ،چال قدیمی بہت ذہین دماغوں چشماں اندر کجلہ پایا عاشق نیں مازاغوں
شیریں دار تاثیر لباں وِچہ کوثر دے تالابوں مست الست کریندا سید پیتے باہجھ شرابوں
لہندے چڑھدے دکھن پربت چشمہ آبحیاتی نفی تھیں اثبات کریندے جِت ول پاون جھاتی
حسبوں نسبوں کامل دسیوں والی اہل ولایت سال ہزار عبادت جیہی صحبت دی اک ساعت
خلق سید دے دھماں پئیاں گھلی وا فجر دی حسن حسین پیاریاں وانگن واہ واہ چال فقر دی
بیٹھن اٹھن پھرنا ٹرنا نال حقیقت بھریا مخزن معرفتی پر سینہ عشق سجن دا جریا
صم بکم حالت مستاں ہوگئے یار شرابی جس دم سخن کریندے مونہوں گِردے پھل گلابی
بادشاہ پور اندر لایا بوٹا پیر بخاری یا رب ایس بوٹے دیاں شاخاں آئون نہ وِچہ شماری
ولیاں دا سرتاج رنگیلا جانے راز فقر دا بہت اداس پیاس وصل دی تابعدار امر دا
کردا موم دائود پیغمبر لوہے نوں ہتھ پھڑ کے پتھر دل نوں نرم کریندا سید کلمہ پڑھ کے
سب سوہنے دیاں سوہنیاں صفتاں کی میں صفت سناواں نائب پاک رسول اللہ ۖدے واہ واہ چال اداواں
صابر ،سخی ،بہادر ،جابر ،افضل ،حلم ،حلیمی کردے مہر یتیماں اُتے صدقہ دیہن قدیمی
غوث ،ولی، ابدال ہزاراں سر قدماں وِچہ دھر کے سیدن دے دروازے اُتے بیٹھے آساں کر کے
محمد مہر علی شاہ سید ،مہر عنایت والا لعل سیدن دا ،دُرعدن دا ،اعلیٰ شان نرالا
ہر ہر مطلب آساںوالے دوروں دوروں آون حل مشکل کر دین انہاندی نرمی نال بلاون
پاک زبان کسیلی آہی ایسی خوش تاثیروں دل نوں زخم کلام کریندی باہجھ کرو شمشیروں
ایڈیاں سوہنیاں صفتاں والا نہ ملیا نہ ملسی کدی نہ اکھیوں اوہلے ہوندے ہر خادم دا دل سی
بس کر مدح حلیم فقیرا پہنچ نہیں توں سکدا صفت حضوری لکھ نہ سکے ہر اِک ملک فلک دا حلیم مہروی
آپ کی بارگاہ میں نذرانہ عقیدت پیش کرنے والے شعرا میں دائم اقبال دائم،میاں سراج قادری بادشاہپوری،سائیں آزاد علی بھیروی،حلیم مہروی،قطب الدین بیکنانوالہ ، علی محمد مدرس اورشیخ امام دین گجراتی قابل ذکر ہیںجو سب پنجابی اردواورفارسی ادب میں نمایاں ہیں۔
Mehria Kotab Khana
مہریہ کتب خانہ: آپ کا کتب خانہ ضلع منڈی بہاء الدین کا نادر کتب خانہ تھا جس میں علوم شریعت وطریقت ،تاریخ ،طب ،لسانیات ،عملیات وتعویزات پہ مطبوعہ وقلمی نسخہ جات کی وافر مقدار موجود تھی ۔لکھنو،لاہور ،میرٹھ ،بمبئی اور دہلی سے منگوائی گئی نفیس ونایاب کتب آپ کے اعلیٰ علمی ذوق کی عکاس ہیں۔امتدادِ زمانہ کے باعث اس کتب خانے کا کثیر حصہ مفقود ہے ۔کچھ نسخہ جات پیر سید علی عباس شاہ اِسلامک ریسرچ انسٹیٹیوٹ ،کندھانوالہ شریف ،ضلع منڈی بہاء الدین کی لائبریری کے پیر مہر علی شاہ کارنر کے نوادرات میں محفوظ ہیں۔
کرامات: پیر مہر علی شاہ سرکارکی کرامات اور روحانی تصرفات کا تذکرہ اس موضوع پر ایک علیحدہ کتاب کا متقاضی ہے ۔مستجاب الدعوات تھے ۔آپ کی زبان اقدس سے نکلنے والی دعا سریع الاثر ہوتی اور حاجت مندوں کی فوراًحاجت روائی ہو جاتی ۔بادشاہپور شریف کی حدود پہ آپ کا تصرف ِولایت اس قدر تھا کہ آپ کی بارگاہ میں حاضری کی نیت سے اس علاقہ میں داخل ہونے والابن مانگے مراد پا لیتا۔جنات وآسیب اوربھوت پریت آپ کی سلطنت روحانی میں داخل ہوتے ہی مریض سے رخصت ہو جاتے ۔روزانہ ہزاروں عقیدت مند ، سالکین طریقت ،حاجت منداور تشنگان ِعلم آپ کی نورانی بارگاہ میں حاضری دیتے اور دامن مراد بھرلے جاتے ۔محکمہ ریلوے نے اس بڑھتے ریلے کے پیش نظر بادشاہ پور شریف ریلوے سٹیشن قائم کیا جس میں مسافروں سے کھچا کھچ لدی ملکوال جانے والی تمام ریل گاڑیاںخالی ہو جایا کرتیں ۔ریل کے ڈبوں کی چھتوں تک سوار یہ تمام مسافر بارگاہِ پیر مہر شاہ کے عازم ہوتے ۔
Sahibzada Ijaz Bukhari. Pakistan Ulama Council
ازدواج : دین ودنیا کی یگانہ گار ہستی کاعقد پیر آف سوہاوہ ،حضرت پیر سید قادر علی شاہ موسوی الکاظمی کی اکلوتی دختر بلند اختر ،سید ہ فاطمہ بی بی سے ہوا جو صورت وسیرت میں لاثانی اور علوم دین ودنیا سے بہرہ مند تھیں۔آپ حضرت امام زادہ ہارون بن امام موسیٰ کاظم ،ہارون ولایت کی عترتِ طیبہ میں تینتیسویں 33)ویں)پشت میں آتی تھیں ۔ آپ سے حضرت کے دو صاحبزادے صاحبزادہ سید نذر حسین اور صاحبزادہ سید مشتاق حسین ،چار صاحبزادیاں سیدہ ام کلثوم ،سیدہ نور بیگم،سیدہ ام کلثوم ثانیہ اور سیدہ شفا بیگم متولد ہوئیں۔
Sahibzada Ijaz Bukhari’s Equestrio
سیدہ شفا بیگم (زوجہ سید رضا حسین زیدی )اور سیدہ ام کلثوم ثانیہ کے علاوہ تمام اولاد بچپن میں ہی داغ مفارقت دے گئی۔ حضرت مائی صاحبہ کے پرزور اصراراور خلیفہ طریقت باباالف قیلو آنہ کی بھوک ہڑتال کے باعث آپ نے جیسک ،تحصیل منڈی بہاء الدین کے بخاری سادات کے ہاں حضرت مائی صاحبہ سردار بی بی سے عقد کیا جن سے مائی صاحبہ سیدہ غلام سکینہ (زوجہ پیر سید محمد فاروق شاہ سرکار ،تاجدارِ کندھانوالہ شریف)متولد ہوئیں۔
دس سال کے طویل عرصہ انتظار کے بعد حضرت پیر سیدالٰہی شاہ بادشاہ قلندر گنج البحر سرکار(جلوہ فرما آستانہ عالیہ کندھانوالہ شریف ،ضلع منڈی بہاء الدین )کی دعاونگاہ ِکرم سے پیر سید ہادی حسین بخاری زیب ِسجادۂ مہریہ اور ان کے اڑھائی سال بعد صاحبزادہ علامہ سید اعجاز حسین بخاری (شاہسوارونیزہ باز،سابق رکن پاکستان علما کونسل اسلام آباد ) متولد ہوئے ۔
Jalsa Shab e Me’raj un Nabi
جلسہ شب معراج النبی ۖ :سرکار دوعالم ۖکے سفراسرا والمعراج اور عطائے مخدومہ کونین سیدہ فاطمہ زہرا کی یاد میں آپ نے ستائیس رجب المرجب، 1905ء میں سالانہ جلسہ معراج النبی ۖ کا اہتمام کیا جس کی صد سالہ تقریبات 2005ء میںشایان شان منائی جا چکی ہیں ۔ اس جلسہ سے پاکستان بھر کے جید علمائے دین ،نعت خوان ،شعرا ،مفکرین و دانشور خطاب کر چکے ہیںجن میں حضرت ِعلامہ پیر سید خضر حسین چشتی مرکزی نائب امیر وصوبائی صدر پنجاب جماعت ِاہلسنت پاکستان،استاد العلما علامہ سید شبیر حسین شاہ آف کھیوڑہ، علامہ ڈاکٹر پیر سید علی عباس شاہ ، علامہ سید امجد منیر شاہ فاضل جامعہ الازہر قاہرہ سجادہ نشین آستانہ عالیہ بھکھی شریف ،علامہ سید شمس الرحمان مشہدی خطیب ِاعظم سیال شریف ،علامہ ظفر اقبال فاروقی صدر جماعت اہلسنت پاکستان ضلع منڈی بہاء الدین ، علامہ صفدر رضا قادری فاضل دمشق و خلیفہ حضرت محدث ہزارویجیسے عالمی شہرت یافتہ خطبا وواعظین شامل ہیں۔اس سالانہ جلسہ کے ساتھ آپ کا عرس وصال اور ختم مشائخ کا بھی انعقاد کیا جاتا ہے۔
Janaza Pir Hadi Hussain Shah sahib
وصال وسجادہ نشین : فخر پیر سیدن ،سید مہر علی شاہ سرکار تاعمر خدمت دین متین فرماتے اور مخلوق ِخدا کے جم غفیر کو راہ مستقیم دکھلاتے ،مملکت ِاسلامیہ پاکستان کے قیام کی پیشین گوئی فرما کر چودہ اگست 1943ء بروز ہفتہ راہیء عدم ہوئے ۔آپ کے فرمان کے عین مطابق پورے چار سال بعد اسی تاریخ کو قیام پاکستان کا اعلان ہوا اورفخر ممالک ِاسلامیہ ،اسلامی جمہوریہ پاکستان معرض وجود میں آیا۔آپ کے صاحبزادے حضرت پیر سید ہادی حسین شاہ بخاری آستانہ عالیہ مہریہ کے سجادہ نشین ہوئے ۔یکم جولائی 1992ء مطابق یکم محرم الحرام 1413ء بروز بدھ ، آپ کے وصال پرملال کے بعد آپ کے فرزند ِ خوردسیدقاسم الحسن شاہ بخاری گدی نشین ہیں۔
Aks e Mehr e Ali Pir Ali Abbas Shah
عکس ِ مہر علی آپ کے علوم شریعت اور رموز طریقت کی تجلیات آپ کے پڑنواسے ،بین الاقوامی شہرت یافتہ محقق،ادیب ،نقاد،شاعرودانشورجناب مخدوم پیر سید علی عباس شاہ سرکار دامت برکاتہ العالیہ کی ذات ِوالاصفات اور ان کے تحریرکردہ مقالہ جات،کتب اور دقیق علمی،ادبی وروحانی مضامین میں جلوہ فرما ہیں۔پچاس سے زائد کتب کے مصنف ہیں اور بین الاقوامی علمی ،ادبی،روحانی اور تحقیقی جرائدمیں شائع ہونے والے مقالہ جات دوہزارسے متجاوز ہیں جن کے دیگر زبانوں میں تراجم بھی ہو چکے ہیں۔ خلفائے طریقت
آپ کے خلفائے طریقت اور انہیں دستار خلافت عطا کرنے کے واقعات معروف پنجابی شاعر حلیم مہروی اس طرح بیان کرتے ہیں۔
Nuri Jhalak
حضرت علی احمد مانو چک
علی احمد نوں بخش خلافت نور کیتا پر سینہ تیرہ سو ہجری آہی رجب مہینہ
پیر مہر علی شاہ سید تکیا مہر نگاہوں باطن دے سب پردے کھلے ہویا فضل الٰہوں
بہت محبت کردے آہے وِچہ حضور بٹھاون ایسے یار محبت والے شالا نہ ٹر جاون
حضرت مرزا سائیں اسم
دوجا مرد خلافت والاسائیں اسم رکھایا مرزا اصلی نام انہاندا سب گھر بار بھلایا
نال محبت سید صاحب اوہ بھی لایا سینے عرس مبارک جس دن ہے سی اندر رجب مہینے
سر دستار خلافت والی حضرت سی پہنائی باطن سفر حضوری والی مہلت نیڑے آئی
حضرت بابا الف ، قیلوتحصیل پھالیہ
Khaleem Mehrvi
اک درویش رسیدہ عمروں باباالف سداوے قیلو دے وِچہ مسکن اسدا وِچہ دربار سہاوے
الف الف تھیں الفت پائی جس دم الف پکایا مرشد کامل الف ہوراں نوں اللہ نال ملایا
بابا الف نرالا صوفی کامل مرد حقانی بادشاہی دروازے اتے ختم کیتی زندگانی
زندہ بابے الف ہوراندا حضرت عرس لوایا لگدے عرس وفاتوں پچھے ہوراندے فرمایا
مینوں عشق ہوراندی خوشبو آئی اوس دماغوں ڈِٹھا دیوا الف ہوراندا بلیا اوس چراغوں
بعضے سمجھن دنیا والے مرشد دیہن خزانے مرشد مولانال ملاوے قائم کرے ایمانے
حضرت سائیں محبوب
Annual Urs of Pir Mehr Shah sahib
ہور اک مرد محبوب اسم دا ہے محبوب حضوری سوہنے صاف عقیدے والاپاسی فیض ضروری
نرم طبع ،مشتاق دسیندابیٹھا کرے عبادت مل گئی اس دروازے اتوں اس نوں نیک سعادت
تعمیر روضہ روضہ اقدس کی تعمیر کی خواہش کا اظہار کرتے دائم کہتے ہیں؛
سید سیدن دی آل کمال اتوں ،کر آپنا آپ فدا تے وار روضہ
گنبد تاج سرتاج داچمک مارے ،دور دور تھیں دیوے دیدار روضہ سرور احمد مختار دے لاڈلے دا،کھِڑیا رہوے ہمیشہ گلزار روضہ
لخت جگر ایہہ حیدر کرّار دا اے ،بنے حیدر جلالی دے ہار روضہ بلن بجلیاں فیض مراد دیاں ،کرے چانناں پار ارار روضہ
ملیں فرض مریداں تھامیاندا،دولت زراں دا مینہ وسار روضہ روضہ ویکھ رضوان قربان ہووے ،بہت جگ دے وِچہ وکھار روضہ
کریں عاشقاں دیاںسایاں آ س پوری،چمکے سید دا بدر منیر روضہ جیویں پیر سوہنا بے نظیر ساڈا ، بنے تیوس ایویں بے نظیر روضہ
Roza Anwer
آپ کا روضہ انور ،وصال کے چھپن سال بعد 1998ء میں آپ کے نواسے حضرت پیر سید زوار حسین شاہ گوشہ نشین،آستانہ عالیہ کندھانوالہ شریف ،ضلع منڈی بہاء الدین نے ایک کروڑروپے کی لاگت سے تعمیر کروایا۔
روضہ سے متصل زمین خرید کر وقف کی ۔آپ کی تعمیر کردہ جامع مسجد مہر یہ کی تزئین وآرائش کی اور روضہ کے عقب میں مدرسہ تعلیم القرآن قائم کیا ۔ حضرت شیخ الاسلام کے روضہ اقدس کے بام ودر سے بلبل ِپنجاب دائم اقبال دائم کی مترنم صدا گونجتی ہے ؛
Aastana e Mehriya
جناب ِمہر علی شاہ پیر دے دربار توں صدقے محمد مصطفٰی ۖ دے اس چمن ، گلزار توں صدقے
دکھاویں سیدا ، اک وار جلوہ نور دا مینوں میں دنیا دین کر سٹاں تیرے دیدار توں صدقے
پورے پنجاب وِچہ روشن ،شب ِمعراج دا منظر محبت عشق دے جگمگ، فقر بازار توں صدقے
مریداں نوں مراداں ملدیاں نیں سیدا دم دم تیرے اعجاز توں صدقے،ہادیٔ دلدار توں صدقے
نرالی بادشاہ پور وِچہ فقر دی بادشاہی اے تجلی تیری توں صدقے ، تیرے اسرار توں صدقے
طبیبا، حاذقا، وگدا تیرا دریا شفائیں دا نہ جاندا غیر دے در تے ، تیرے بیمار توں صدقے
خدا نے انہاں توں صدقے خزانے نور دے کیتے جیہڑے ہوئے نیں دائم ،احمد ِمختار ۖتوں صدقے
رمضان المبارک انتظامیہ اور بیچارے عوام
نام افسانہ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ رقص